Opracował: Roman Lorens, konsultant ds. organizacji i zarządzania oświatą, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, były długoletni dyrektor szkoły. Lider i koordynator doskonalenia zawodowego nauczycieli i kadry kierowniczej szkół. Autor licznych artykułów z zakresu zarządzania oświatą i publikacji książkowych.
Podstawa prawna:
- ustawa z 22 listopada 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe, ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2245)
- ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2018 r. poz. 967 ze zm.)
- ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2018 r. poz. 1457 ze zm.) ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 1148 ze zm.)
- Ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1287)
Z dniem 1 września 2019 r. wejdzie w życie wiele nowych przepisów oświatowych. Nowa ocena pracy, ścieżka awansu zawodowego – to główne zmiany w prawie oświatowym, które będą obowiązywać od 1 września 2019 r. Proces wchodzenia w życie nowych przepisów został rozłożony na wiele lat i zakończy się w roku 2022
Tematyka zmiany |
Opis i podstawa prawna |
Przepisy dotyczące korzystania z wychowania przedszkolnego |
Zmiana w art. 2 pkt 1 ustawy Prawo oświatowe zmiana ma charakter doprecyzowujący, określający, że system oświaty obejmuje przedszkola, w tym: specjalne, integracyjne, z oddziałami specjalnymi lub integracyjnymi, a także inne formy wychowania przedszkolnego, które ze względu na swoją specyfikę funkcjonują w oparciu wyodrębnione przepisy. Dotychczas obowiązujące sformułowanie mogło sugerować, że do innych form wychowania przedszkolnego mają zastosowanie przepisy dotyczące przedszkoli. W art. 31 ust. 10 ustawy Prawo oświatowe: zmiana ma charakter uściślający i wskazuje, że jeżeli liczba dzieci, którym gmina ma obowiązek zapewnić możliwość korzystania z wychowania przedszkolnego, zamieszkałych na obszarze danej gminy, zgłoszonych podczas postępowania rekrutacyjnego do placówek wychowania przedszkolnego, przewyższy liczbę miejsc w danym przedszkolu, oddziale przedszkolnym lub innej formie wychowania przedszkolnego, dyrektor przedszkola informuje o nieprzyjęciu dziecka do przedszkola wójta (burmistrza, prezydenta miasta). W tym przypadku wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest obowiązany pisemnie wskazać rodzicom inne publiczne przedszkole, oddział przedszkolny w publicznej szkole podstawowej albo publiczną inną formę wychowania przedszkolnego, albo niepubliczne przedszkole, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, oddział przedszkolny w niepublicznej szkole podstawowej, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, albo niepubliczną inną formę wychowania przedszkolnego, o której mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych, które mogą przyjąć dziecko. Podstawa prawna: art. 2 i 31 ustawy Prawo oświatowe |
Określenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli przedszkoli pracujących z grupami obejmującymi dzieci 6-letnie oraz dzieci młodsze |
W ustawie – Karta Nauczyciela w art. 42 ust. 3 w tabeli w lp. 1 i 2 określony jest tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli przedszkoli i innych placówek przedszkolnych. Organowi prowadzącemu przedszkole przyznano kompetencję do określania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli pracujących z grupami obejmującymi dzieci 6-letnie i dzieci młodsze, z zastrzeżeniem jednakże, że określony przez ten organ wymiar nie może przekroczyć 25 godzin tygodniowo. Podstawa prawna: art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy – Karta Nauczyciela |
Pragmatyka zawodowa nauczycieli |
Uchwalone zmiany: 1) wprowadzają podwyżki płac dla nauczycieli – od 1 września 2019 r. wysokość średniego wynagrodzenia nauczycieli zostanie podwyższona o 9,6 %; 2) wprowadzają dodatkowe świadczenia na start dla młodych nauczycieli – nauczyciel stażysta odbywający staż na stopień nauczyciela kontraktowego otrzyma jednorazowe świadczenie na start w wysokości 1000 zł.; 3) skracają ścieżkę awansu zawodowego nauczyciela i powracają do zasad oceny jego pracy sprzed 1 września 2018 r. z uwzględnieniem opinii rady rodziców. W odniesieniu do kwestii awansu zawodowego nauczyciela oraz oceny jego pracy w wyniku wprowadzonych zmian: 1) zniesione zostają obligatoryjne terminy dokonywania oceny pracy nauczycieli; 2) zostaje uchylone upoważnienie do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych kryteriów oceny pracy nauczycieli – kryteria oceny pracy będą określone w ustawie – Karta Nauczyciela (art. 6a ust. 1e i 1f); 3) następuje rozdzielenie oceny pracy od awansu zawodowego nauczycieli -w zakresie awansu zawodowego przywrócona zostaje ocena dorobku zawodowego nauczyciela za okres stażu; 4) uchylone zostają przepisy dotyczące dodatku za wyróżniającą pracę dla nauczycieli dyplomowanych – zmiana ta jest konsekwencją odejścia od obligatoryjności dokonywania oceny pracy i zmiany kryteriów tej oceny; 5) następuje skrócenie stażu w przypadku ubiegania się o awans na stopień nauczyciela kontraktowego do 9 miesięcy; 6) następuje skrócenie okresów pracy w przedszkolu niezbędnych do rozpoczęcia stażu na kolejny stopień awansu zawodowego – do 2 lat pracy przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela mianowanego oraz do roku przed rozpoczęciem stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego; 7) egzamin przed komisją egzaminacyjną na stopień nauczyciela kontraktowego zostaje zastąpiony rozmową przeprowadzaną przez komisję kwalifikacyjną. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw Dz. U. poz. 1287 |
Eksperymenty pedagogiczne |
Eksperymenty pedagogiczne, których realizacja rozpoczęła się przed dniem 1 września 2020 r. są prowadzone zgodnie z przepisami dotychczasowymi. • art. 45 ust. 11 ustawy Prawo oświatowe wskazuje elementy wniosku o wyrażenie zgody na prowadzenie eksperymentu pedagogicznego, w tym konieczność sprawowania opieki nad eksperymentem przez właściwą dla zawodu jednostkę naukową (pkt 1). Podstawa prawna: art. 90-92 ustawy Prawo oświatowe |
System Informacji Oświatowej |
Od 1 września 2019 r. w systemie informacji oświatowej zmieni się kilka istotnych rzeczy. Przede wszystkim w celu analiz uszczegółowiono zakres danych dotyczących dat związanych ze stosunkiem pracy nauczycieli. Zakres, o którym mowa w zdaniu poprzednim rozszerzony został o datę przeniesienia nauczyciela na inne stanowisko, jak również do innego przedszkola. Ponadto w bazie danych SIO będą gromadzone również: - dane dotyczące liczby uczniów objętych pomocą psychologiczno-pedagogiczną, z wyszczególnieniem liczby uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, udzieloną przez przedszkole lub inną formę wychowania, przedszkolnego - według form tej pomocy. W SIO zmienia się również termin dokonania anonimizacji danych, który wynosi maksymalnie 5 lat od dnia wprowadzenia do zbioru ostatniej informacji. Podstawa prawna: art. 8, 29 i 93 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1900 ze zm.) |
Roman Lorens
Specjalista prawa oświatowego, trener, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, wieloletni wykładowca.