Netykieta to zbiór zasad przyzwoitego zachowania w Internecie, swoista etykieta obowiązująca w sieci (ang. net). Netykieta, podobnie jak zwykłe zasady przyzwoitego zachowania, nie jest dokładnie skodyfikowana, nikt też nie zajmuje się systematycznym karaniem osób łamiących te zasady. Zasady netykiety wynikają wprost z ogólnych zasad przyzwoitości lub są odzwierciedleniem niemożliwych do ujęcia w standardy ograniczeń technicznych wynikających z natury danej usługi Internetu.

Komunikując się on-line warto pamiętać o etykiecie, czyli o zbiorze zasad przyzwoitego zachowania w Internecie. Netykieta, podobnie jak zwykłe zasady przyzwoitego zachowania, nie jest dokładnie skodyfikowana, nikt też nie zajmuje się systematycznym karaniem osób łamiących te zasady. Zasady netykiety wynikają wprost z ogólnych zasad przyzwoitości lub są odzwierciedleniem niemożliwych do ujęcia w standardy ograniczeń technicznych wynikających z natury danej usługi

Internetu. Prowadząc dyskusję on-line warto, aby i uczestnicy pamiętali i przestrzegali następujące zasady: 

• - zawsze pisz na temat i możliwie zwięźle,
• - pilnuj odpowiedniego cytowania listu, na który odpowiadasz,
• - nie wysyłaj nikomu komercyjnych ogłoszeń ani reklam,
• - pamiętaj o odpowiednich tytułach pisanych przez siebie wiadomości,
• - staraj się nie wysyłać listów formatowanych w HTML-u,
• - jeśli zadajesz komuś pytanie, sformułuj je precyzyjnie,
• - nie używaj niecenzuralnych słów,
• - staraj się nie pisać wielkimi literami,
• - uważaj z humorem i ironią,
• - nie zakładaj więcej niż jeden wątek w trakcie dyskusji na forum,
• - odpowiadamy na posty i e-maile,
• - używamy emotikonków (bez przesady),
• - w profilu dodajemy zdjęcia,
• - najpierw czytaj potem pytaj.

Zalecenia netykiety:^[1] 

Dla grup i list dyskusyjnych są to:

• - zakaz pisania wulgaryzmów
• - zakaz spamowania (m.in. wysyłania niechcianych linków do stron)
• - zakaz wysyłania tak zwanych łańcuszków szczęścia
• - nakaz zapoznania się z wykazem FAQ przed zadaniem pytania
• - stosowanie się do reguł pisania obowiązujących w danej grupie, np. sposób kodowania polskich liter, zasad cytowania, możliwości wysyłania (lub nie) wiadomości formatowanych w HTML-u, możliwości dołączania (lub nie) plików binarnych, co zwykle jest szczegółowo opisane w FAQ danej grupy
• - zakaz nadmiernego cross-postowania, czyli wysyłania e-maili lub postów do kilku grup naraz
• - zakaz wysyłania listów (e-maili) do wielu osób naraz z jawnymi adresami poczty elektronicznej (stosuje się kopię ukrytą)
• - zakaz pisania nie na temat (OT – off-topic)
• - zakaz pisania kilka razy z rzędu (szczególnie restrykcyjnie używany na forach posiadających funkcję edycji postu)
• - zakaz odpowiadania nad cytowanym fragmentem (top-posting)
• - zakaz ciągłego pisania wiadomości wielkimi literami
• - zakaz nadużywania interpunkcji
• - zakaz prowokowania kłótni.

Dla usług interaktywnych (komunikatory, czaty, fora dyskusyjne) są to:

• - obowiązek korzystania z funkcji „Szukaj” na forach, przed założeniem nowego wątku (na omawiany już temat/problem)
• - zakaz floodowania
• - nakaz zapoznania się z FAQ danego kanału/forum/czatu i przestrzeganie zawartych tam zasad szczegółowych
• - zakaz nagabywania osób, które sobie tego nie życzą
• - zasady dotyczące znaków diakrytycznych – użytkownicy niektórych kanałów IRC nie życzą sobie używania polskich liter, natomiast na forach internetowych pisanie bez polskich znaków diakrytycznych bywa źle widziane
• - dopuszczalne jest korzystanie z różnych języków na kanałach wielonarodowościowych
• - zakaz ciągłego pisania wielkimi literami
• - zakaz pisania naprzemiennie wielkich i małych liter (tzw. nowomowa internetowa, poke-pismo)
• - nakaz używania emotikon z rozwagą (mają być dodatkiem do tekstu, a nie główną treścią)
• - w dyskusjach, zwłaszcza na forach internetowych zwraca się po nicku lub imieniu, jeśli rozmówca wyraża na to zgodę. Nigdy samym nazwiskiem. Nie należy się obrażać, jeśli ktoś zwraca się do drugiego użytkownika „per ty”, a nie w formie grzecznościowej, i nie należy się obawiać używania takiej bezpośredniej formy
• - zakaz nadużywania znaków interpunkcyjnych.

Dodatkowo dla korespondencji elektronicznej [e-mail]:

• - nakaz trzymania się wątku w korespondencji elektronicznej lub cytowanie e-maila [w przypadku braku takiej opcji w skrzynce]
• - nakaz dopisywania wątku korespondencji pod spodem [głównie dot. e-mail] • zalecenie, by sygnaturka nie miała więcej niż cztery linie [do jej długości nie wlicza się linii poświęconej na delimiter]
• - przy wysyłce wiadomości do dużej, zwłaszcza nieznającej się grupy osób adresy odbiorców należy umieszczać w polu Ukryte do wiadomości.

Przykłady zachowań sprzecznych z netykietą:

• - trollowanie – wpływanie na użytkownika w celu wyśmiania lub obrażenia lub prowokowanie kłótni,
• - flooding – wysyłanie identycznych wiadomości w krótkich odstępach,
• - spamowanie – wysyłanie niepotrzebnych wiadomości

Stosowanie powyższych zasad netykiety z cała pewnością ułatwi proces e- komunikowania, ale nie pozbawi go wad, do których zaliczymy:

• - występowanie pomyłek spowodowane tekstowym charakterem przekazywanych informacji, co może stanowić wyzwanie dla tych, którzy nie lubią pisać lub opanowali w niewielkim stopniu umiejętność korzystania z klawiatury,  dużą ilość wiadomości, które  mogą być przytłaczające i trudne do zrozumienia przez uczestnika dyskusji on-line,
• - odbieganie od ustalonego na forum tematu dyskusji i pisanie dużej ilości wątków nie mających związku z prowadzona dyskusją,
• - nieefektywność prowadzonych dyskusji,
• - izolowanie się niektórych uczestników, spowodowane niechęcią do pisania własnych poglądów na forum.

Pomimo niewątpliwych wad, liczba osób korzystająca z takiej formy komunikowania się systematycznie rośnie. Dlatego pewne jest, że e-komunikacja  będzie się ciągle intensyfikować, co znajdzie również odzwierciedlenie w prowadzeniu dyskusji on-line.

Roman Lorens

Specjalista prawa oświatowego, trener, ekspert ds. awansu zawodowego nauczycieli, wieloletni wykładowca.

[1] Podaję za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Netykieta Odczyt 09.06.2019 r.